Tiền Sản Giật Là Gì? Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị Tiền Sản Giật
Tiền sản giật được các chuyên gia cảnh báo là tai biến sản khoa nguy hiểm nhất, có thể đe dọa đến tính mạng của mẹ và bé nếu không được can thiệp kịp thời. Vậy tiền sản giật là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé.
Tiền sản giật là nguyên nhân hàng đầu khiến phụ nữ tử vong trong độ tuổi sinh đẻ. Vì thế, trước khi mang thai bạn cần tìm hiểu tiền sản giật là gì để có biện pháp phòng ngừa và chữa trị kịp thời.
1. Tiền sản giật là gì?
Tiền sản giật là một biến chứng của thai kỳ, đặc trưng bởi huyết áp cao và dễ gây tổn thương cho các cơ quan khác như: gan, thận. Hiện tượng này thường xảy ra từ thứ 34 của thai kỳ (tức là khoảng 3 tháng cuối) và có một vài thai phụ, xuất hiện sau khi lâm bồn, thường là trong 48 giờ sau sinh. Nhưng may mắn thay, triệu chứng này sẽ tự mất đi trong vài tuần sau đó.
2. Dấu hiệu nhận biết bà bầu bị tiền sản giật
Dấu hiệu đầu tiên và rõ nhất của tiền sản giật là tăng huyết áp thai kỳ. Vì thế, các bạn chỉ cần theo dõi huyết áp từ những ngày đầu mang thai và đều đặn kiểm tra huyết áp trong suốt thai kỳ là có thể biết ngay. Nếu huyết áp vượt quá ngưỡng 140/90mmHg – được ghi nhận trong 2 lần cách nhau ít nhất 4 giờ thì được xem là bất thường.
Ngoài ra, còn có một số biểu hiện khác như:
- Tăng cân đột ngột (hơn 2kg/tuần).
- Protein dư thừa trong nước tiểu.
- Thị lực thay đổi bao gồm: mất thị lực tạm thời, mờ mắt, nhạy cảm với ánh sáng.
- Đau đầu dữ dội.
- Đau bụng trên, thường là đau bên phải dưới xương sườn.
- Buồn nôn và nôn.
- Lượng nước tiểu giảm.
- Giảm tiểu cầu trong máu.
- Chức năng gan suy giảm.
- Khó thở (do chất lỏng tích tụ trong phổi).
- Sưng phù, đặc biệt là ở mặt, tay, chân.
Dấu hiệu nhận biết tiền sản giật
3. Nguyên nhân gây nên tiền sản giật
Theo các bác sĩ sản khoa, tiền sản giật xảy ra khi lưu lượng máu đến nhau thai bị giảm xuống.
Ở đầu thai kỳ, các mạch máu được phát triển để đưa máu đến thai nhi một cách hiệu quả. Với phụ nữ gặp hội chứng tiền sản giật, mạch máu này dường như không phát triển hoặc vận hành không đúng chức năng. Chúng thường hẹp hơn các mạch máu bình thường, khiến lưu lượng máu chảy qua bị hạn chế. Nguyên nhân dẫn đến sự phát triển bất thường này là do:
- Lưu lượng máu đến tử cung không đủ.
- Tổn thương mạch máu.
- Hệ thống miễn dịch bị suy giảm hoặc có vấn đề.
- Có một số gen bất thường.
Ngoài ra, các yếu tố thuận lợi sau còn khiến bạn có nguy cơ mắc tiền sản giật cao hơn:
- Thai phụ bị một số chứng rối loạn như: máu khó đông, có tiền sử mắc bệnh thận, tiểu đường hoặc bệnh tự miễn như lupus (lở ngoài ra) trước đó.
- Tiền sử gia đình có mẹ/chị/em gái đã từng gặp vấn đều này thì nguy cơ bạn bị tai biến này cũng tăng cao.
- Béo phì, thừa cân trong thai kỳ.
- Mang song thai hoặc đa thai.
- Mang thai khi tuổi đã cao (trên 35 tuổi).
- Khoảng cách giữa 2 lần mang thai quá ngắn hoặc quá dài. Chẳng hạn: sinh con cách nhau hơn 10 năm cũng có nguy cơ mắc tiền sản giật cao.
4. Phương pháp chuẩn đoán tiền sản giật khi mang thai
Để biết bạn có bị tiền sản giật không, các bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm sau:
- Đo huyết áp: Chị em nào chưa từng bị cao huyết áp mà có kết quả từ 140/90mmHg trở lên thì xác định là huyết áp cao và có thể bị tiền sản giật.
- Protein trong nước tiểu: Bạn sẽ được chỉ định làm xét nghiệm kiểm tra tỉ lệ protein-creatinine (creatinine là chất thải do thận lọc ra) trong nước tiểu.
- Xét nghiệm máu: Nếu có nguy cơ mắc tiền sản giật cao, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn làm xét nghiệm máu thường xuyên, bao gồm cả tổng phân tích tế bào máu ngoại vi và xét nghiệm chức năng của gan, thận để sàng lọc hội chứng HELLP.
- Xét nghiệm đánh giá sức khỏe của em bé: Thai phụ sẽ được siêu âm để kiểm tra sự phát triển của em bé, xem em bé có tăng trưởng tốt không.
Sau khi thực hiện các xét nghiệm xong, nếu được chuẩn đoán là tiền sản giật, bạn và em bé sẽ được theo dõi chặt chẽ trong suốt cả thai kỳ còn lại để hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm xảy ra.
Nếu có nguy cơ bị tiền sản giật, bác sĩ sẽ chỉ định đo huyết áp, làm xét nghiệm máu, kiểm tra protein trong nước tiểu
5. Biến chứng của tiền sản giật
Nếu mẹ gặp phải tiền sản giật trong thai kỳ sẽ gặp phải một số biến chứng nguy hiểm sau:
Thai nhi tăng trưởng chậm
Tiền sản giật ảnh hưởng đến các động mạch mang máu đến thai nhi. Khi thai nhi không được cung cấp đủ lượng máu cần thiết, oxy và chất dinh dưỡng, thai nhi sẽ tăng trưởng chậm, trở nên nhẹ cân và suy dinh dưỡng khi chào đời.
Sinh non
Nếu bạn bị mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định bạn sinh sớm để tránh nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên, sinh sớm sẽ khiến bé gặp phải một số vấn đề như: suy giảm hệ miễn dịch, hệ hô hấp, các cơ quan khác bị tổn thương.
Rau bong non
Tiền sản giật làm tăng nguy cơ vỡ nhau thai – tình trạng nhau thai táchra khỏi thành trong của tử cung trước khi sinh, gây ra hiện tượng chảy máu nặng, làm ảnh hưởng đến tính mạng của cả mẹ và bé.
Hội chứng HELLP
Là hiện tượng tan máu, men gan cao và số lượng tiểu cầu thấp, gây nguy hiểm đến tính mạng của cả mẹ và bé.
Sản giật
Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của tiền sản giật và có nguy cơ tử vong hàng đầu cho mẹ và bé. Vì thế ngay khi có dấu hiện sản giật, bác sĩ sẽ can thiệp gấp kể cả khi bạn đang ở tuần thứ bao nhiêu của thai kỳ.
Tổn thương các cơ quan khác
Tiền sản giật khi mang thai có thể làm tổn thương tim, gan, thận, phổi, mắt. Ngoài ra, còn dễ gây nên tình trạng đột quỵ, chấn thương não.
Bệnh tim mạch
Tiền sản giật làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và mạch máu cho các sản phụ trong tương lai. Nguy cơ này còn lớn hơn nếu bạn bị vấn đè này nhiều lần và sinh non.
Tiền sản giật gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé nên cần phải phát hiện và điều trị sớm
6. Cách điều trị tiền sản giật ở bà bầu
Cách chữa trị dứt điểm của tiền sản giật xảy ra trong thai kỳ là để sản phụ sinh nở càng sớm càng tốt. Bác sĩ sẽ trao đổi với thai phụ về tình trạng của thai nhi cũng như mức độ nghiêm trọng của bệnh:
- Nếu bé phát triển tốt và được 37 tuần trở lên thì sẽ chỉ đinh sinh ngay. Còn em bé dưới 37 tuần và bệnh diễn biến chưa quá phức tạp thì theo dõi thêm.
- Trường hợp bạn bị tiền sản giật nhẹ, không có nguy cơ gây ra những biến chứng nguy hiểm, bác sĩ sẽ điều trị bằng cách:
- Theo dõi cẩn thận bằng máy đo nhịp tim thai và siêu âm thường xuyên.
- Xét nghiệm máu và tiểu đường.
- Cho bạn uống thuốc ngăn ngừa co giật, hạ huyết áp và phòng tránh các vấn đề về sức khỏe khác.
7. Cách phòng ngừa tiền sản giật cho bà bầu
Nếu có nguy cơ mắc tiền sản giật cao, trước khi mang thai bạn cần thay đổi lối sống để phòng ngừa và hạn chế tối đa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra trong thai kỳ như:
- Giảm cân nếu bạn đang bị thừa cân – béo phì.
- Tránh xa thuốc lá và khói thuốc lá.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Kiểm soát huyết áp và lượng đường có trong máu.
- Dùng aspirin liều thấp (81mg) sau 12 tuần mang thai nếu bạn có 1 trong các yếu tố sau: tiền sử tiền sản giật khi có bầu đa thai, tăng huyết áp mãn tính, bị bệnh thận, tiểu đường hoặc bệnh tự miễn,…
- Bổ sung canxi trước và trong khi mang thai để giảm nguy cơ bị tiền sản giật.
Tiền sản giật là một biến chứng nguy hiểm của thai kỳ nhưng cũng không quá đáng sợ. Vì thế, bạn chỉ cần hợp tác tốt với bác sĩ điều trị thì bạn sẽ có 1 thai kỳ khỏe mạnh, đẩy lùi rủi ro sức khỏe cho bản thân và em bé.
Chúc các bạn có một thai kỳ khỏe mạnh.
